Σάββατο 4 Μαρτίου 2017

Η κρυμμένη ζωγραφική τέχνη στις άκρες των βιβλίων

 
 
 
 
 
 
 
 
   Η Εμπρόσθια ακμή στη ζωγραφική είναι μια τεχνική η οποία αφορά μια σκηνή ζωγραφισμένη στις άκρες των σελίδων ενός βιβλίου.  Το έργο τέχνης μπορεί να το δει κανείς μόνο όταν οι σελίδες κινούνται.  Υπάρχουν δύο βασικές μορφές, η προαναφερόμενη ζωγραφική της εμπρόσθιας ακμής, στην οποία για να γίνει το ζωγραφικό έργο ορατό πρέπει οι σελίδες να πάρουν μια κλίση προς το εσωτερικό της ακμής τους ενώ στην δεύτερη μορφή το καλλιτέχνημα φαίνεται στη πλευρά του βιβλίου όταν είναι κλειστό.







 
 



   Για να διακρίνει κανείς τη ζωγραφική, στα φύλλα του βιβλίου πρέπει να εκθέσει το εσωτερικό των σελίδων του και, συνεπώς, την ζωγραφική. Μια άλλη βασική διαφορά των δύο τεχνικών είναι ότι ο πίνακας σε κλειστή πλευρά είναι βαμμένος απευθείας στην επιφάνεια του εμπρόσθιου άκρου του βιβλίου - με τον όρο πρόσθιο άκρο εννοούμε την αντίθετη πλευρά της σπονδυλικής στήλης(ράχης) του βιβλίου).





   Για αυτού του είδους τη ζωγραφική η ακουαρέλα εφαρμόζεται στην κορυφή ή στο κάτω περιθώριο της σελίδας-φύλλων, ενώ με την δεύτερη τεχνική το χρώμα εφαρμόζεται στο προσκήνιο και έτσι ο πίνακας γίνεται ορατός όταν το βιβλίο είναι κλειστό. 
 
  Τα πρώτα έργα ζωγραφικής της εμπρόσθιας ακμής χρονολογούνται πιθανώς ήδη από τον 10ο αιώνα και είχαν ζωγραφισμένα συμβολικά σχέδια.
 


 
 
 
   Γύρω στο 1750, το θέμα της ζωγραφικής της εμπρόσθιας ακμής θα ξεκινήσει να δημιουργεί  ένα πιο ευρύ φάσμα ζωγραφικών έργων, από απλά διακοσμητικά ή εραλδικά σχέδια και τοπία, έως πορτρέτα και θρησκευτικές σκηνές, συνήθως βαμμένα με πλήρες χρώμα στην επιφάνεια τους.
  Στη πιο σύγχρονη εκδοχή της εμπρόσθιας ακμής, οι  ζωγραφισμένες  σκηνές  έχουν  πολύ μεγαλύτερη ποικιλία, καθώς απεικονίζουν πολλά θέματα  που δεν βρίσκονται σε προηγούμενα δείγματα. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν σκηνές από μυθιστορήματα.  Σε πολλές περιπτώσεις, η επιλεγείσα σκηνή θα απεικονίζει ένα θέμα που θα σχετίζεται με το βιβλίο, αλλά σε άλλες περιπτώσεις είναι κάτι που δεν θα ισχύει απαραίτητα.  Η επιλογή των σκηνών γινόταν είτε από τον καλλιτέχνη, είτε από τον βιβλιοπώλη ή τον ιδιοκτήτη του βιβλίου.
 
 
 
 
 
 
 
  Η πλειονότητα των σωζόμενων παραδειγμάτων εμπρόσθιας ζωγραφικής  είναι από τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα.
    Η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βοστώνης έχει μια συλλογή από 258 έργα ζωγραφικής εμπρόσθιας ακμής.


Ο χαμένος παράδεισος , 1876

   Η τεχνική του διάκοσμου στις άκρες των σελίδων ενός βιβλίου δημιουργούνταν για την ωραιοποίηση. Η εμπρόσθια ακμή ενός βιβλίου είναι η τέταρτη άκρη - δεν είναι η σπονδυλική στήλη, ούτε το επάνω ή το κάτω άκρο, αλλά η εξωτερική άκρη που ο αναγνώστης θα χρησιμοποιούσε.
 
   Αρχικά, αυτή η άκρη χρησιμοποιήθηκε μόνο για την ταυτοποίηση, να εντοπίζουν, δηλαδή, πιο εύκολα ένα βιβλίο, όταν το βιβλίο δεν είναι με τη μεριά της ράχης του προς τα έξω.






  Γύρω στον 16ο αιώνα, ένας Ιταλός καλλιτέχνης που ονομάζεται Cesare Vecellio -ξάδερφος του διάσημου ζωγράφου της Αναγέννησης Τιτσιάνο-  άρχισε να χρησιμοποιεί την εμπρόσθια πλευρά του βιβλίου ως έναν καμβά,  έτσι άδραξε την ευκαιρία να κάνει τα βιβλία πιο όμορφα στη μπροστινή πλευρά όταν ήταν θα ήταν σε κλειστή θέση.



   Τον 17ο αιώνα ένα άνθρωπος των διασυνδέσεων της Βασίλισσας - ο οποίος προερχόταν από μια υψηλά ειδικευμένη ομάδα που απαρτιζόταν με Άγγλους βιβλιοδέτες κατά τη περίοδο αποκατάστασης- πήρε αυτή τη δεξιότητα ένα βήμα παραπέρα όταν ανακάλυψε πως εάν ένα ζωγραφισμένο έργο ήταν καλλιτεχνημένο στις μικρές εσωτερικές ακμές των σελίδων η ζωγραφική σκηνή δε θα ήταν ανιχνεύσιμη όταν θα ήταν κλειστό στα εξωτερικά άκρα των σελίδων και θα αποκαλύπτονταν μόνο όταν οι σελίδες του βιβλίου συγκεντρωμένες έπερναν μια μικρή κλίση. Δημιουργώντας έτσι ένα αριστούργημα που μπορούσε να εξαφανιστεί και να επανεμφανιστεί.
 
 
 
    Είναι αρκετά εκπληκτικό να κρύβεται μια ζωγραφική με αυτό τον τρόπο  στα βιβλία. Κάποιοι καλλιτέχνες δημιούργησαν την εκπληκτική τεχνική του διπλού ζωγραφικού έργου σε ένα βιβλίο, στην οποία η εμπρόσθια ακμή ενός βιβλίου δείχνει δύο διαφορετικές σκηνές, όταν οι σελίδες έχουν φορά από πίσω στο εμπρός ή εμπρός προς τα πίσω. Μερικοί ζωγράφοι κοσμούσαν επίσης τα άνω και κάτω άκρα των σελίδων του βιβλίου, Ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως πανοραμική ζωγραφική εμπρόσθιας ακμής.








copyright Έλενα Παπάζη