Τετάρτη 19 Απριλίου 2017

Ο Θεόδωρος Πουλάκης και η επίδραση της χαλκογραφίας στη τέχνη του

   Ο καλλιτέχνης επηρεάστηκε αποφασιστικά από τη δυτική τέχνη. Το έργο του διακρίνεται από τη καλλιγραφική ακριβολογία στην εκτέλεση και την έκδηλη αγάπη στην απόδοση των λεπτομερειών.
   Ο σημαντικότατος ζωγράφος, γεννημένος το 1617, καταγόμενος από τα Χανιά (εκ Κυδωνία Κρήτης, όπως την αναφέρει ο ίδιος σε υπογραφή έργου του), έμεινε κατά διαστήματα στην Κέρκυρα, όπου και πέθανε από ελονοσία το 1962 και ετάφη στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνος.

Το προπατορικό αμάρτημα, Θεόδωρος Πουλάκης

   Τα περισσότερα έργα του είναι επηρεασμένα από φλαμανδικές χαλκογραφίες όπως η Ανάληψη του προφήτη Ηλία (1) που αντιγράφει χαλκογραφία του Jan Sadeler. Την ταυτότητα του αφιερωτή που εμφανίζεται γονατιστός σε μικρή κλίμακα, φανερώνει η ακόλουθη επιγραφή: Κρης Σωφρόνιος Φασκόμηλος Ηλία τηνδ' εικόν αφοσιοί γούνατα κάμπτων. Ξέρουμε ότι ο ιερομόναχος Σωφρόνιος Φασκόμηλος ήταν εφημέριος του ναού του Προφήτη Ηλία στη Κορακιάνα.

(1) Η Ανάληψη του Προφήτη Ηλία, Θεόδωρος Πουλάκης

Χαλκογραφία του Jan Sadeler , Η Ανάληψη του Προφήτη Ηλία


   Μια ακόμη αντιγραφή χαλκογραφίας του Jan Sadeler από τον Θεόδωρο Πουλάκη είναι "Η Κιβωτός του Νώε" που βρίσκεται στο ελληνικό ινστιτούτο της Βενετίας. (2)

Xαλκογραφία του Johannes (Jan) Sadeler , Η Μετάβαση των Ζώων στη Κιβωτό
(2) Ο Νώε τοὺς ἰδίους συγγενεῖς καὶ τὰ ζώα
εἰς τὴν Κιβωτὸν εἰσάγων" , Θεόδωρος πουλάκης

   Ιδιαίτερο κερκυραϊκό ενδιαφέρον παρουσιάζει η εικόνα που έχει αφιερώσει στην εκκλησία της Παναγίας στο λιμάνι της Κασσιώπης, (3) στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού, όπου επόδιζαν τα καράβια που έπλεαν προς την Αδριατική όταν συναντούσαν τρικυμία. Τη Παναγία της Κασσιώπης επικαλούντο  συχνά η ναυτικοί σε ώρα κινδύνου, όπως μαρτυρείται από διάφορες εικόνες που εξιστορούν θαυματουργή διάσωση.
(3) Η Παναγία Η Κασσωπίτρα και το Θαύμα της ανάβλεψης του τυφλού, Θεόδωρος Πουλάκης
 
 Ο Πουλάκης που κινδύνευσε να πνιγεί ταξιδεύοντας το 1671 από τη Κέρκυρα στη Βενετία, φιλοτέχνησε σε ανάμνηση της σωτηρίας του εικόνα της Παναγίας της Κασσωπίτρας, στο κάτω μέρος της οποίας παριστάνεται το θαύμα της αναβλέψεως εκεί ενός τυφλού το 1535, για το οποίο έχει συγγραφεί και ιδιαίτερη ακολουθία.

Η Λάρνακα του Αγίου Σπυρίδωνος, Θεόδωρος Πουλάκης

  Τα έργα του συνδέουν την παράδοση της Κρητικής Σχολής με σύγχρονα δυτικά ρεύματα, κάτι που επηρέασε τη μετέπειτα γενιά της τοπικής ζωγραφικής του 18ου αιώνα, τη λεγόμενη Επτανησιακή σχολή.

Τα Πάθη του Χριστού και η Ανάσταση, Θεόδωρος Πουλάκης


Δαβίδ, Θεόδωρος Πουλάκης

   Θεωρείται από τα αξιολογότερα μέλη (μαζί με τον Εμμανουήλ Τζάνε) της τελευταίας περιόδου της Κρητικής Σχολής.
 
Γενέσιο του Ισαάκ, Θεόδωρος Πουλάκης
 
   Ο Θεόδωρος Πουλάκης πέρασε μεγάλα διαστήματα στη Κέρκυρα ανάμεσα στα ταξίδια του στη Βενετία και στα άλλα νησιά του Ιονίου και θα πεθάνει στη πόλη στα 1692, όπως σημειώνεται στο βιβλίο θανάτων του Αγίου Σπυρίδωνος, σε ηλικία 75 ετών από ''θέρμη κοντινουα'', όπως ονόμαζαν τότε την ελονοσία.
 





copyright Έλενα Παπάζη

 Βιλιογραφία:

  • Βοκοτόπουλος 1990, σελ. 131-133
  • Πανελλήνιον Λεύκωμα Εθνικής Εκατονταετηρίδος 1821-1921 : Η χρυσή βίβλος του ελληνισμού. Τόμος Δ' Καλλιτεχνία
  • Ο περίπλους των εικόνων